زندگی نامه

زندگی‌نامه بقیة السلف عالمان بزرگ کرمانشاه،

حضرت آیه الله آقای حاج شیخ عبدالخالق عبداللهی

آیه الله آقای حاج شیخ عبدالخالق عبداللهی اصفهانی در سال 1305 هجری شمسی در یکی از محلات قدیمی (پاقلعه) اصفهان در خانواده ای بسیار مذهبی و متدین به دنیا آمدند. مرحوم پدر ایشان، مرد بااخلاص خدا مرحوم حاج محمد علی، از بازاریان متدین و خوشنام اصفهان بودند. ایشان نیز در اوان جوانی مدتی نزد مرحوم پدرشان کار میکردند.

آیه الله عبداللهی دروس مقدمات و سطح را در اصفهان نزد اساتید معروف حوزه علمیه اصفهان همچون آیه الله سبزواری، آیه الله حاج شیخ محمد حسن نجف آبادی  و ... فراگرفتند. و در درس خارج فقه و اصول مرحوم آیه الله حاج آقا رحیم ارباب که از علمای بزرگ آن زمان اصفهان بوند شرکت نمود. از اساتید بنام دیگر ایشان در اصفهان مرحوم آیت‌الله حاج سید حسین خادمی اصفهانی، رئیس حوزه علمیه اصفهان و بزرگ علمای اصفهان بود.

 پس از مهاجرت به قم به مدت سه سال در درس فقه مرجع بزرگ جهان اسلام آیه الله العظمی بروجردی، شش سال در دروس فقه و اصول مرحوم حضرت امام خمینی (ره)  و مدتی نیز در دروس آیه الله العظمی آقای گلپایگانی شرکت نمود. همچنین در دروس علامه طباطبایی حاضر و فلسفه را نرد آن فیلسوف و مفسر بزرگ فراگرفتند.

علاقه و شیفتگی ایشان به حضرت امام خمینی (ره) تا به آن حد بود که منزل خود را در کنار مسجد سلماسی (که حضرت امام در آن مسجد اقامه جماعت می‌نمودند) انتخاب کرده و هنگام نماز همواره نزدیک ‌ترین فرد به امام  بودند. آیه الله العظمی بهجت (ره) نیز از دیگر بزرگان حوزه بودند که آیه الله عبداللهی با آنان در ارتباط و از آنان کسب فیض می‌نمودند.

از جمله هم‌درسان و هم بحثی‌ها ایشان در مدتی که در دروس حضرت امام خمینی شرکت می‌کردند را می‌توان از حضرت آیه الله آقای مظاهری و آیه الله مومن قمی  و مرحوم آیه الله حاج شیخ حسن تهرانی نام برد.

مهاجرت به کرمانشاه

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَالَّذِینَ هَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أُوْلَـئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ

آیه الله عبداللهی این آیه شریفه را سرلوحه خود قرار داده و در دوران حیات خویش با چشم پوشی از موقعیتهای اجتمائی بسیار دست به مجاهدتی بزرگ و مهاجرتی سرنوشت ساز زدند.  

ایشان در خلال دوران تحصیل چندین سفر تبلیغی به شهر کرمانشاه داشتند. در آن زمان منطقه کرمانشاه به جهت فرهنگی و دینی دارای مشکلات و کمبودهای فراوانی بود. و از سوی دیگر حوزه علمیه قوی و پر رونقی که بتواند جوابگوی این کمبودها باشد نیز در کرمانشاه نبود. و میطلبید عالمانی چند از دیگر مناطق سختی ها را تحمل نموده و به اقامه و گسترش فرهنگ و احکام اسلامی در آن منطقه بپردازند.

ایشان پس از تبعید حضرت امام خمینی به نجف و دوری از استاد ومراد خود، با آگاهی از نیاز شدید منطقه کرمانشاه، تکلیف و وظیفه الاهی خود را در آن دیدند که به درخواست مردم آن منطقه جواب مثبت داده  و با مهاجرت به آن شهر و تحمل رنج غربت و سختی های فراوان در آن شهر اقامت نمایند.

هرچند برخی از دوستان و هم درسی های ایشان به جهت شایستگی‌ و استعداد و قابلیت‌هایی که در ایشان میدیدند او را از ترک حوزه علمیه قم منع می نمودند و از ایشان می‌خواستند که برای ادامه اشتغالات علمی و انجام خدمت در مسئولیت های سنگین تر در حوزه علمیه باقی بمانند، اما از آنجا که ایشان وظیفه شرعی و الهی خود را در پاسخگوئی به نیاز فراوان و درخواست مکرر مردم کرمانشاه دیده بود، با فدا نمودن آینده علمی و موقعیت های بهتر و تحمل سختی های غربت و دوری از وطن و اقوام و دوستان به آن منطقه  مهاجرت نمودند. در ابتدای سکونت در کرمانشاه ایشان با ادامه مباحث علمی حوزوی همراه با مرحوم آیه الله حاج آخوند (ره) و آیه الله خسروشاهی و  ... بحث‌ها و جلساتی فقهی را برگزار می‌نموند.

با اقامت ایشان در شهر کرمانشاه فصل جدیدی از فعالیت های تبلیغی، علمی ، سیاسی و مبارزاتی ایشان آغاز شد.

تبلیغ برای مرجعیت امام خمینی (ره) 

شناخت و آگاهی آیه الله عبداللهی از ابعاد علمی عرفانی شخصیت بی نظیر امام خمینی (ره) در دوران تحصیل در حوزه علمیه قم، ایشان را بر آن داشت تا به محض اقامت در منطقه کرمانشاه درصدد شناساندن آن بزرگ مرد فرزانه و افکار و انیشه‌های امام به مردم آن منطقه باشد. ایشان از اولین مبلغان مرجعت امام خمینی در آن منطقه بوده و حتی هم اکنون نیز بسیاری از متدینین شهر شناخت خود را از امام خمینی به واسطه ایشان می دانند.

تهیه و انتقال رساله های توضیح المسائل امام خمینی به کرمانشاه و پخش آن در میان مردم آن منطقه به رغم ممنوعیت آن از سوی رژیم پهلوی و برخوردها و تهدیدهای دستگاه اطلاعات و امنیت رژیم با ایشان هنوز در ذهن و خاطره مردم متدین آن منطقه باقی است. مأمورین دستگاه ساواک شاه چندین مرتبه با مراجعه به منزل ایشان و تفتیش آن در پی یافتن عامل توریع رساله های امام خمینی بودند. در مواردی ایشان مجبور بودند رساله های امام خمینی را برای آن که از چشم مأمورین رژیم مخفی بماند درون زیر زمین و یا پشت بام همسایگان مخفی نمایند.

فعالیت های مبارزاتی و سیاسی

در دوران انقلاب، آیه الله عبداللهی همراه با دیگر اعضاء جامعه روحانیت کرمانشاه (آیه الله نجومی، مرحوم آیه الله حاج آخوند،  شهید محراب آیه الله اشرفی اصفهانی (ره)، مرحوم آیه الله حاج شیخ محمد رضا کاظمی، آیه الله زرندی) به تبین اندیشه های امام خمینی و انشار بیانیه هایی بر ضد نظام و دعوت مردم برای شرکت در جلسات و راهپمایی ها پرداختند.

ایشان در تشکیل جلسا علما و اعضاء جامعه روحانیت چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن تقش بسزایی داشته، عامل اصلی تشکیل جلسات ایشان بودند. و به همین جهت اداره ساواک در موارد متعددی ایشان را دستگیر و زندانی نمودند. در متن اسنادی که از ساواک بدست آمده است یکی از جرم‌های ایشان همین امر ذکر شده است.

عوامل ساواک که نسبت به ایشان حساس بودند در مواردی تحمل سخرانی های ایشان را نداشته و ایشان را از وسط منبر پایین کشانیده و زندانی نمودند.

آیه الله عبداللهی در سخرانی مراسمی که از طرف علما به مناسبت چهلمین روز رحلت مرحوم کافی در مسجد آیه الله بروجردی برگزار شده بود و شبستان بزرگ مسجد و خیابان مقابل مسجد مالامال  از جمعیت بود، در تمجید از امام خمینی خطاب به دستگاه پهلوی کرده و میگویند:

«  ... رساله های امام بدون نام چاپ می شود، شما از نام خمینی خوف دارید در حالیکه خدا اسم و محبت ایشان را در دلهای جوانان قرار داده است؛ در اصفهان بچه ها وقتی میخواهند از پله بالا روند، یا علی و یا خمینی می گویند.... .»

همین سخرانی موجب تحریک مردم شده، و در پی آن راهپیمائی بر علیه شاه صورت میگیرد و مردم در مقابل استانداری تجمع می کنند. آیه الله شهید اشرفی اصفهانی پس از سخنرانی دست ایشان را گرفته و از ایشان تمجید مینمایند و میگویند ما همه جوره آماده حمایت از شما هستیم.

فردای آن روز زمانی که ایشان قصد داشتند از نماز جماعت صبح به منزل عزیمت نمایند مأمورین ساواک ایشان را به بهانه رسانیدن سوار بر خودرو میکنند و تا در منزل میرسانند. عده ای دیگر از مأموران نیز از قبل منزل را تحت نظر گرفته و سپس با تفتیش منزل ایشان را دستگیر و عازم تهران نمودند و در سلول انفرادی زندان نمودند.

ایشان از خاطرات این زندان نقل می نمایند که «وضعیت این سلول به گونه ای بود که حتی نفس کشیدن در آنجا برایم مشکل بود و گاه مجبور می شدم برای تنفس بهتر صورتم را به زمین گذاشته و از زیر در نفس بکشم»

به دنبال دستگیری ایشان جوانان انقلابی کرمانشاه در چند نقطه شهر دست به تحرکات و ناآرامی هایی زده و عده ای نیز در منزل آیه الله شهید اشرفی اصفهانی تحصن نموده و خواستار آزادی ایشان شدند. ساواک با دیدن این تحرکات و از ترس گسترش آن سریعا ایشان را آزاد نموده و با هواپیما به کرمانشاه منتقل نمودند.

از آنجا که ساواک میدانست عامل برخی از تحرکات بر علیه شاه  آیه الله عبداللهی است، زمانی که شاه قصد داشت به کرمانشاه سفر کند از چند روز قبل ایشان را دستگیر و روانه زندان میکند تا مبادا ایشان موجب تحرک مردم شده و حرکت و آشوبی در شهر بر علیه دستگاه شاه رخ دهد.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی آیه الله عبداللهی از هیچ خدمتی جهت پیشرفت این نظام الهی فرو گزاری ننمودند. پیگیری مستمر ایشان در وحدت نظر علمای کرمانشاه و تشکیل جلسات جامعه روحانیت کرمانشاه که هر از چندگاه در منزل یکی از علماء برگزار میگردید از مواردی بود که بسیار مورد اهتمام و توجه ایشان بود.

در اوایل انقلاب ایشان به همراه شهید آیه الله حاج آقا بهاء الدین محمدی عراقی از سوی نمایندگان حضرت امام خمینی به عنوان قاضی دادگاه انقلاب منصوب شدند و مدتی خدمت نمودند.

در دوره اول مجلس شورای اسلامی به اصرار آقایان علمای و جوانان حزب اللهی شهر به عنوان کاندیدای مجلس شورای اسلامی معرفی شدند ولیکن قبل از برگزاری انتخابات از این امر کناره گیری نمودند.

در دوران حیات مبارک شهید محراب آیه الله اشرفی اصفهانی ایشان به عنوان یاری دیرین وهمراهی صمیمی همواره مورد توجه خاص آن بزگوار بودند و در غیاب ایشان اقامه نماز جمعه می نمودند.

پس از شهادت آیه الله اشرفی اصفهانی، آیه الله موحدی کرمانی که از سوی امام خمینی (ره)  به عنوان امام جمعه کرمانشاه منصوب شده بودند و از آنجا که به جهت مسئولیت هایی که در تهران داشتند اغلب رزهای جمعه کرمانشاه نبودند، بسیاری از جمعه‌ها نماز جمعه به امامت آیه الله عبداللهی اقامه میگشت.

تدریس در حوزهای علمیه و دانشگاهها

بخش دیگری از فعالیتهای ایشان، اشتغال به فعالیت های علمی و تدریس دروس حوزوی بوده است. تدریس کتاب رسائل و مکاسب، تفسیر قرآن و همچنین تدریس اخلاق در حوزه های علمیه کرمانشاه و یا تدریس برای جمعی از طلاب در منزل یکی از فعالیت‌های مستمر ایشان بوده است.

بسیاری از شاگردان آن جتاب هم اینک در حوزه علمیه قم و یا کرمانشاه مشغول تحصیل و یا دیگر فعالیت های حوزوی هستند.

تدریس در دانشکاه‌های شهر از دیگر فعالیت های ایشان بود. علاقه وافر و توجه خاص ایشان به جوانان، ایشان را وا داشته که با تمامی مسئولیت های دیگر، همواره تدریس اخلاق و معارف اسلامی برای دانشجویان را جزء برنامه خود قرار دهند.

برنامه های مستمر تبلیغی

سال های متمادی است که مسجد صباغ شهر کرمانشاه شاهد حضور عاشقانه این عالم بزرگ کرمانشاه در این مسجد است. و مومنین و جوانان آن شهر با صدای دلنشین ایشان نماز صبح و مغرب و عشاء را اقامه کرده و از نصایح اخلاقی ایشان بهره می برند. و به همین جهت این مسجد یکی از معدود مساجد گرم و پررونق شهر کرمانشاه است. برنامه تفسیر قرآن  و تفسیر ادعیه ائمه علیهم السلام و درس اخلاق از برنامه های دائمی ایشان در این مسجد است.

همچنین ایشان قریب به سی سال است که نماز جماعت ظهر و عصر را در مسجد بزرگ پالایشگاه کرمانشاه اقامه و سپس اندکی برای مومنین صحبت می نمایند.

از برنامه های مهم دیگر ایشان برنامه رادیویی معارف و احکام اسلامی است که تقریبا از سالهای ابتدایی انقلاب به صورت مستمر و روزانه از شبکه رادیوئی استان پخش میگردد. مردم کرمانشاه هر روز قبل از اذان ظهر، صدای بیان احکام و معارف ایشان را از منارها و بلندگوهای مساجد شهر شنیده و با آن انس دیرین دارند.

حضور مستمر در کنار رزمندگان اسلام

از دیگر برنامه های آیه الله عبداللهی در دوران دفاع مقدس حضور مستمر در میان رزمندگان اسلام در جبهه های جنگ و یا پادگان های ارتش و سپاه بوده است. ایشان چهره ای آشنا برای بسیجان و سپاهیان در پادگان های غرب کشور بودند. در مواردی ایشان ساعت ها در میان  رزمندگان بوده و با برای آنان سخنرانی و اقامه جماعت می‌نمودند، با آنان غذا میخوردند و گاه در برنامه های رزمی و ورزشی آنان شرکت می کردند.

در زمان جنگ در مواردی حضور ایشان در خط مقدم جبهه موجب صدماتی بر ایشان شده بود و پزشکان ایشان را از ادامه این برنامه ها و حتی از شنیدن هر گونه صدای انفجار منع نموده بودند.

توجه خاص به شهیدان

آیه الله عبداللهی ارادتی ویژه به شهدای انقلاب و جنگ دارند. ایشان در حقیقت به شهیدان عشق می ورزند و با آنان زندگی می کنند. حضور مستمر در مراسم تشیع شهدای جنگ و اقامه نماز بر پیکر این عزیزان از برنامه های همیشگی ایشان در دوران جنگ بود. تقید ایشان به حضور در مراسم به گونه ای بود که به  بنیاد شهد سفارش نموده بودند که هر گاه شهیدی را برای تشیع آوردند با ایشان تماس گرفته شود و ایشان به محض اطلاع با تعطیلی سایر برنامه های خود بر پیکر آنان حاضر میشدند. نماز بر پیکر عموم  شهیدای شهر کرمانشاه را ایشان اقامه کردند. و حتی گاه که تعداد شهدا زیاد بود ایشان مقید بودند بر ای هر یک از آنان به صورت جداگانه اقامه نماز نمایند. بعد از مراسم تشیع نیز مقید بودند در منازل تک تک شهدا حاضر شوند و از خانواده آنان تفقد نمایند.

ایشان به جهت علاقه وافری که به شهدا داشتند عکس بسیاری از شهدا را در اتاق مطالعه خود نصب و مقید بودند حتی الامکان وصیتنامه شهدا را مطالعه کنند و مطالب بلند آن را در مجالس و سخرانی های خود استفاده کنند.

توجه ویژه به نیازمندان و ایتام

توجه واهتمام خاص به نیازمندان و ایتام از دیگر برنامه های مستمر آیه الله عبداللهی است. هرچند که ایشان در این استان از پذیرش مسئولیت‌های رسمی و دولتی پرهیز نموده‌اند، ولی بنا به وظیفه الاهی خود و به عنوان عالم مورد اعتماد و احترام شهر در حد امکان به  رسیدگی به نیازمندان اهتمام ورزیده‌اند.ایشان به همراهی مومنین مسجد صباغ  و عده ای از معتمدین اهل بازار صندوق قرض الحسنه و مرکزی جهت رسیدگی به نیازمندان تشکیل داده و به صورت کمک های بلاعوض، وام قرض الحسنه، بستری نمودن بیماران تهی دست، ساخت و ساز و تعمیرات منازل نیازمندان و ... این وظیفه الهی خود را به انجام می رسانند.

اهتمام جدی به اقامه امر به معروف و نهی از منکر

یکی از جنبه‌های بارز ایشان توجه خاص این مرد بزرگ به حفظ شعائر دین و اقامه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه بوده و هست. در موارد متعددی ایشان با دیدن منکری علنی  در جامعه، با هشدار به مسئولین، تذکر در خطبه‌های جمعه، تماس با مسئولیت قضائی و  انتظامی و ... جهت رفع آن اقدام نموده‌اند.

 

بقیة السلف عالمان بزرگ کرمانشاه، حضرت آیه الله عبداللهی هم اینک با گذشت بیش از نیم قرن فعالیت مستمر  در کرمانشاه و با وجود کهولت سن، هیچگاه دست از اهتمام به امور دینی و فرهنگی و رسیدگی به امور مردم برنداشته و منزل و مسجد ایشان مأمن دائمی مؤمنین و خداجویان است.